Phong cách lãnh đạo nào phù hợp với bạn?

Có khả năng bạn sẽ bất giác nghiêng về một phong cách lãnh đạo cụ thể. Đây sẽ là phong cách làm tôn lên tính cách của bạn và làm bạn thấy thoải mái nhất trong vai trò của mình.

Nhưng bạn không chỉ cần suy nghĩ về bản thân mà còn phải cân nhắc đến đội ngũ của mình. Ví dụ: Nếu đội ngũ của bạn tương đối ít kinh nghiệm, bạn nên chọn phong cách nào định hướng rõ ràng cho họ. Ngược lại, nếu tin tưởng nhân viên xử lý được khối lượng công việc của mình, bạn có thể chọn vai trò thiên về huấn luyện hơn.

Bước tìm hiểu phong cách lãnh đạo của bạn là rất quan trọng. Qua đó, bạn có thể:

• phát huy thế mạnh trong cách lãnh đạo của mình

• xác định những kỹ năng lãnh đạo bạn cần phát triển

• hướng dẫn và đóng góp ý kiến cho nhân viên

• hiểu rõ hơn quy trình tư duy của bạn

• xem xét cách bạn ra quyết định và đặt mục tiêu

• lập chiến lược ngắn hạn và dài hạn cho doanh nghiệp của bạn

• hiểu rõ hơn cách nhân viên nhìn nhận bạn

Để trở thành lãnh đạo thành công, bạn cần hiểu rõ bản thân mình hơn. Nhận thức về bản thân là rất quan trọng, nhưng bạn cũng nên nhận ý kiến đóng góp từ những người mà mình lãnh đạo. Mặc dù ý kiến đóng góp không phải lúc nào cũng là điều bạn muốn nghe, nhưng ý kiến đó càng cởi mở và chân thành thì bạn càng có thể phát triển và tiến bộ.

Tin vui là không có phong cách lãnh đạo duy nhất là tốt nhất. Bạn sẽ thường xuyên phải điều chỉnh phương pháp của mình để phù hợp với hoàn cảnh. Phong cách của bạn có lẽ cũng sẽ thay đổi qua thời gian khi bạn tích lũy được nhiều kinh nghiệm hơn. Nhưng chính vì lẽ đó, bạn nên làm quen với các mô hình lãnh đạo khác nhau - như vậy, bạn sẽ đủ tự tin để chọn phương pháp thay thế phù hợp khi tình huống yêu cầu. Từ đó, bạn sẽ trở thành lãnh đạo tốt hơn, toàn diện hơn.

Nhiều năm qua, giới nghiên cứu đã phát triển những lý thuyết và khuôn khổ khác nhau để xác định các phong cách lãnh đạo khác nhau. Sau đây là một số phong cách phổ biến nhất:

Tên gọi khác: lãnh đạo độc đoán

Lãnh đạo chuyên quyền là người nắm mọi quyền lực, đưa ra quyết định mà gần như không lấy ý kiến từ những thành viên khác trong nhóm. Chẳng hạn như chỉ huy quân sự, họ đưa ra hướng dẫn rõ ràng về việc cần làm và thời điểm hoàn thành.

• Ưu điểm: Phong cách lãnh đạo chuyên quyền có thể rất hiệu quả khi bạn cần quyết định nhanh chóng hoặc làm theo quy định để đảm bảo tuân thủ. Với phong cách này, bạn có thể định hướng rõ ràng cho nhân viên mới và ít kinh nghiệm.

• Nhược điểm: Phong cách quản lý sát sao có thể làm mọi người thấy áp lực và e ngại, không có nhiều không gian để cộng tác hay sáng tác. Ngoài ra, phong cách này cũng có thể khiến mọi người quá dựa dẫm vào một người lãnh đạo.

Tên gọi khác: lãnh đạo nhìn xa trông rộng

Lãnh đạo quyết đoán hiểu rõ hướng đi mà tổ chức cần thực hiện để thành công. Họ cũng không chùn bước trước trở ngại nhỏ. Khác với phong cách lãnh đạo chuyên quyền, nhóm lãnh đạo này xác định viễn cảnh rõ ràng về tương lai và đưa ra định hướng chung để mọi người thực hiện.

• Ưu điểm: Những đội ngũ sẵn sàng tin tưởng tầm nhìn của lãnh đạo thường cảm thấy có động lực và cảm hứng hơn để làm việc hết sức mình. Họ cũng đủ tự tin để vượt qua trở ngại trong giai đoạn bất ổn.

• Nhược điểm: Đôi khi, lãnh đạo quyết đoán quá tập trung vào ý tưởng dài hạn mà không suy nghĩ đến hiện tại. Cái tôi của những lãnh đạo này cũng có thể cản trở họ lắng nghe ý kiến của người khác.

Lãnh đạo quan liêu tuân thủ nghiêm ngặt các quy tắc và kỳ vọng mọi người cũng làm như vậy. Họ có thể cân nhắc quan điểm của người khác, nhưng không hành động theo nếu quan điểm đó không thống nhất với chính sách của công ty. Phong cách này phù hợp nhất với các công ty lớn hoặc có uy tín lâu đời và đã thành công hay với những công việc có rủi ro an toàn.

• Ưu điểm: Phong cách lãnh đạo quan liêu đem lại độ ổn định an toàn và giảm rủi ro thất bại. Phong cách này rõ ràng, hiệu quả và cho mọi người biết họ cần làm gì.

• Nhược điểm: Vì không đem lại nhiều tự do nên phong cách này ít hiệu quả hơn trong những tổ chức cần linh hoạt, sáng tạo hay đổi mới.

Phong cách lãnh đạo huấn luyện chú trọng nuôi dưỡng tài năng của từng thành viên trong đội ngũ, tập trung vào thế mạnh và điểm yếu của họ để họ có thể cải thiện. Kiểu lãnh đạo này có thể khuyến khích nhân viên đảm nhận nhiệm vụ mới, đưa ra hướng dẫn, hỗ trợ và ý kiến đóng góp mang tính xây dựng trong suốt quá trình. Phong cách này phù hợp nhất với những nhân viên thích gắn kết với đội ngũ.

• Ưu điểm: Khi được huấn luyện, nhân viên sẽ có thêm động lực vì họ cảm thấy lãnh đạo hỗ trợ và trân trọng họ. Phong cách này ghi nhận mỗi nhân viên là một cá thể độc nhất vô nhị và có thể đóng góp giá trị khác nhau cho đội ngũ.

• Nhược điểm: Phương pháp huấn luyện đòi hỏi bạn phải kiên nhẫn và có thể mất nhiều thời gian mới thu được kết quả. Phong cách này không hiệu quả nếu các thành viên không hòa hợp hoặc đồng lòng với nhau.

Tên gọi khác: lãnh đạo phân quyền

Trong tiếng Pháp, laissez-faire nghĩa là "cho phép làm". Nói cách khác là để nhân viên tự quyết định thời điểm và cách thức làm việc. Theo Viện Niagara, hơn 84% lãnh đạo cho nhân viên quyền lựa chọn cách hoàn thành công việc. Laissez-faire là một trong những phong cách lãnh đạo thoải mái nhất và đưa ra rất ít hướng dẫn. Đây có thể là mô hình hiệu quả cho nhân viên từ xa hoặc công ty khởi nghiệp có đội ngũ sở hữu kỹ năng cao.

• Ưu điểm: Lãnh đạo phân quyền rất tín nhiệm và trao quyền độc lập cao cho nhân viên. Vì vậy, nhân viên của họ được tận hưởng quyền tự do và văn hóa công ty thoải mái.

• Nhược điểm: Phong cách này làm giới hạn khả năng phát triển của nhân viên, không phải là lựa chọn thích hợp cho nhân viên mới hoặc ít kinh nghiệm vì họ cần người hướng dẫn và đào tạo. Vai trò và trách nhiệm cũng có thể trở nên không rõ ràng, dẫn đến hậu quả là đội ngũ rời rạc.

Lãnh đạo đốc thúc đặt ra mục tiêu cao và cho nhân viên biết chính xác kỳ vọng dành cho họ. Hình thức lãnh đạo này có thể hiệu quả trong đội ngũ bán hàng vì cần thúc đẩy hiệu quả để đảm bảo đạt chỉ tiêu.

• Ưu điểm: Môi trường đốc thúc có thể tạo ra không khí hào hứng vì mọi người cảm thấy phải nhanh chóng đạt mục tiêu. Đội ngũ có động lực mạnh mẽ để đạt kết quả.

• Nhược điểm: Đôi khi, lãnh đạo đốc thúc có thể tạo ra môi trường làm việc cực kỳ căng thẳng nếu mục tiêu quá xa vời. Tình trạng này có thể cản trở khả năng sáng tạo, gây áp lực cho đội ngũ và dẫn đến kiệt sức.

Tên gọi khác: lãnh đạo dân chủ

Với phong cách này, mặc dù lãnh đạo vẫn là người quyết định cuối cùng nhưng họ sẽ lắng nghe nhân viên, cũng như để nhân viên tham gia vào quá trình ra quyết định. Theo Viện Niagara, đây là phong cách lãnh đạo phổ biến nhất. Phong cách này áp dụng phương pháp cộng tác. Ở đó, mọi người sẽ cùng tham gia và gánh vác trách nhiệm.

• Ưu điểm: Khi có lãnh đạo hợp tác, đội ngũ sẽ cảm thấy được trân trọng và trao quyền. Nhờ đó, năng suất sẽ tăng lên và tỷ lệ giữ chân nhân viên đạt mức cao.

• Nhược điểm: Đây không phải là phong cách phù hợp nhất nếu bạn cần quyết định nhanh, vì đội ngũ có thể mất thời gian để đi đến đồng thuận. Phong cách này cũng có thể đặt ra thách thức với những thành viên không có chuyên môn phù hợp để đưa ra quyết định quan trọng.

Phong cách lãnh đạo này đặt nhu cầu của người khác lên hàng đầu. Lãnh đạo phụng sự dẫn dắt bằng cách làm gương, họ có giá trị cốt lõi vững chắc và đưa ra quyết định có đạo đức vì lợi ích của đội ngũ. Phong cách này tạo ra môi trường mà các đồng nghiệp có thể kết nối khăng khít và cùng nhau giải quyết vấn đề.

• Ưu điểm: Phương pháp này có thể tạo ra văn hóa tích cực cho công ty, vì ý tưởng của mọi người đều được tôn trọng, đồng thời các thành viên có không gian và nguồn hỗ trợ để khai thác tiềm năng tối đa của mình.

• Nhược điểm: Lãnh đạo phụng sự có thể thấy mình bị lu mờ trước những lãnh đạo mang tính chỉ huy hơn, nhất là trong môi trường cạnh tranh. Phong cách này không phù hợp nếu bạn cần quyết định nhanh chóng hoặc đáp ứng thời hạn gấp gáp.

Phong cách lãnh đạo mềm mỏng tập chung định hướng cho đội ngũ thông qua những kỹ năng mềm như lòng trắc ẩn, tinh thần cởi mở và khả năng lắng nghe thay vì ra lệnh. Phong cách này trân trọng đóng góp của nhân viên và liên tục hỗ trợ họ. Kỹ năng lãnh đạo mềm mỏng là hành trang không thể thiếu trong môi trường làm việc kết hợp hiện đại, khuyến khích cân bằng hợp lý giữa công việc và đạo đức.

• Nhược điểm: Với phong cách lãnh đạo mềm mỏng, nhân viên có không gian để thất bại mà không bị khiển trách. Phong cách này xây dựng nên mối quan hệ thân thiết hơn và giảm xung đột ở nơi làm việc.

• Nhược điểm: Khi sếp trở thành bạn, lãnh đạo có thể làm mờ đi ranh giới họ cần để đưa ra những quyết định khó khăn. Các kỹ năng mềm cũng khó đo lường được. Vì vậy, bạn sẽ gặp khó khăn hơn nếu muốn chứng minh hình thức lãnh đạo này đang đạt hiệu quả mong muốn.

Tên gọi khác: lãnh đạo quản trị.

Phong cách lãnh đạo sòng phẳng hoạt động dựa trên cơ chế thưởng - phạt. Lãnh đạo đưa ra đường lối rõ ràng cho nhân viên và kỳ vọng họ hoàn thành nhiệm vụ đúng thời hạn. Đổi lại, nhân viên nhận được phần thưởng ghi nhận nỗ lực của mình - hoặc bị phạt nếu chất lượng công việc không đúng mong đợi.

• Ưu điểm: Phong cách lãnh đạo sòng phẳng xác định rõ ràng vai trò, trách nhiệm của mọi người và đối xử công bằng với nhân viên. Ngoài ra, vì phong cách này dựa trên hiệu quả, nên thành công sẽ đến với những ai tham vọng hoặc tìm thấy động lực từ phần thưởng tài chính.

• Nhược điểm: Khi bạn quá tập trung tạo động lực bằng phần thưởng, nhân viên có thể trì trệ ở những khía cạnh như khả năng sáng tạo, phát triển cá nhân và làm việc nhóm. Lãnh đạo cũng có thể trở nên xa cách và khó xây dựng mối quan hệ ý nghĩa với nhân viên.

Phong cách lãnh đạo này đem lại môi trường tạo điều kiện để đổi mới và khơi nguồn cho thay đổi. Lãnh đạo áp dụng phương pháp này không chỉ quan tâm đến nhiệm vụ hỗ trợ tổ chức đạt mục tiêu, mà còn truyền động lực để nhân viên khai thác tiềm năng tối đa của mình. Lãnh đạo thay đổi thường có trí thông minh cảm xúc cao và kỹ năng truyền cảm hứng xuất sắc.

• Ưu điểm: Hình thức lãnh đạo có thể rất hiệu quả trong những tổ chức muốn làm mới bản thân. Với danh sách mục tiêu cá nhân và lịch trình đặt ra để đạt mục tiêu, nhân viên sẽ có được năng suất, mức độ gắn bó và tinh thần làm việc cao.

• Nhược điểm: Nếu quá tập trung phát triển cá nhân, lãnh đạo thay đổi có thể quên mất mục tiêu của công ty. Tình trạng kiệt sức cũng có thể trở thành vấn đề, vì lãnh đạo trao cho nhân viên nhiều thách thức cần đối phó hơn.

Như bạn có thể thấy, có nhiều cách để lãnh đạo và mỗi cách đều có ưu điểm riêng. Sau tất cả, phong cách lãnh đạo tốt nhất là làm chính mình - nhưng bổ sung các kỹ năng khác vào những gì bạn sẵn có.

Đọc tiếp:

• 10 bài học lãnh đạo từ cuộc sống
• Lãnh đạo thay đổi: định nghĩa, bí quyết và chiến lược
• 9 phẩm chất cần thiết của nhà lãnh đạo