Thế hệ Z là những người sinh từ năm 1996-2010, trong đó nhóm thành viên lớn nhất sẽ bước sang tuổi 27 vào năm 2023. Đây cũng là thế hệ đông nhất, chiếm gần 1/3 (32%) dân số toàn cầu.

Giống như mọi nhóm thế hệ, Thế hệ Z có những trải nghiệm và nhận thức riêng về thế giới. Sau đây là một số đặc điểm chính khiến Thế hệ Z khác biệt với những thế hệ trước đó:

Họ là "cư dân kỹ thuật số"

Một trong những đặc điểm nổi bật nhất của Thế hệ Z là mối quan hệ của họ với công nghệ. Sinh ra trong thế giới có mạng Internet, thiết bị cầm tay, màn hình cảm ứng và mạng xã hội, Thế hệ Z là thế hệ đầu tiên được xem là "cư dân kỹ thuật số".

Sự hiểu biết vốn có về công nghệ này mang đến cả những đặc điểm tích cực lẫn tiêu cực. Về mặt tích cực, Thế hệ Z đã lớn lên với lượng thông tin vô hạn trong tầm tay và có thể truy cập thông tin này một cách dễ dàng, qua đó tự nhiên trở nên chủ động hơn trong học tập cũng như nghiên cứu độc lập. Tuy nhiên, yếu tố nói trên cũng có thể khiến họ dễ dàng cảm thấy buồn chán và bực bội trước những nhiệm vụ lặp đi lặp lại, nhất là khi có thể tự động hóa các nhiệm vụ này.

Tiêu chuẩn của họ là sự đa dạng

Không những là thế hệ đông đảo nhất, Thế hệ Z còn được xem là thế hệ đa dạng nhất. Theo Nghiên cứu của Pew, 48% Thế hệ Z nhận mình là đa dạng về mặt chủng tộc hoặc sắc tộc (dựa trên nghiên cứu tập trung vào Hoa Kỳ).

Các khái niệm về giới tính và thiên hướng tính dục cũng trở nên đa dạng hơn ở Thế hệ Z, trong đó thế hệ này có thêm nhiều khả năng - so với những thế hệ trước - quen biết người muốn được gọi bằng đại từ không phân biệt giới. Yếu tố nói trên phản ánh trong cách Thế hệ Z kỳ vọng doanh nghiệp và cơ quan chức năng nhận diện họ. Cụ thể, 59% Thế hệ Z cho biết các mẫu hoặc hồ sơ online nên đưa thêm tùy chọn giới tính khác thay cho "nam” và "nữ", so với chỉ 50% Thế hệ 8x - đầu 10x, 40% Thế hệ X và 37% Thế hệ cuối 4x - đầu 6x.

Họ cô đơn hơn

Ngày càng có nhiều người xem là "thế hệ cô đơn nhất", Thế hệ Z có thêm nhiều khả năng nói rằng mình cảm thấy cô đơn khi lớn lên. Mọi người thường cho là do công nghệ và gần đây là đại dịch. Tuy nhiên, những thay đổi trong cấu trúc gia đình cũng là yếu tố tiềm ẩn khác. Theo đó, người trưởng thành trẻ tuổi kết hôn muộn hơn và cả 2 phụ huynh đều trở lại làm việc toàn thời gian từ sớm khi con cái bắt đầu lớn lên.

Thế hệ Z vẫn chưa thoát khỏi cảm giác cô đơn vốn có này và nhiều người sẽ mang nỗi niềm ấy khi đi làm. Quả thực, theo nghiên cứu gần đây của Cigna, 73% Thế hệ Z cho biết mình đôi khi hoặc luôn cảm thấy cô đơn - mức cao nhất trong số mọi thế hệ. Trong khi đó, 72% Thế hệ Z chia sẻ họ cảm thấy ngại ngùng và 71% cảm thấy không ai thấu hiểu họ.

Họ có quan điểm chính trị tiến bộ

Dễ dàng nắm bắt trực tiếp tin tức và quan điểm trên toàn cầu, Thế hệ Z có quan điểm chính trị tiến bộ hơn so với bất kỳ thế hệ nào trước đó. Ngoài ra, họ còn có quan điểm khác với những người lớn tuổi hơn theo một số cách chính.

Đầu tiên, theo quan điểm về chủng tộc, Thế hệ Z có thêm nhiều khả năng - so với các thế hệ cũ - nói rằng người da đen bị đối xử kém công bằng. So với thế hệ trước, họ cũng có nhiều khả năng tin rằng chính phủ nên chủ động hơn trong các vấn đề về biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, khoảng 50% Thế hệ Z cho rằng xã hội nên hợp pháp hóa hôn nhân đồng tính nam và đồng tính nữ. (Tất cả dữ liệu đều dựa trên khảo sát của Pew tại Hoa Kỳ.)

Họ đề cao sự đảm bảo về mặt tài chính

Thế hệ Z lớn lên và chứng kiến cha mẹ mình xoay sở với nhiều đợt suy thoái kinh tế, bao gồm cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, rồi cuộc Đại suy thoái và giờ là cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt. Qua đó, họ có cái nhìn hiểu biết về tài chính.

Người lao động thuộc Thế hệ Z rất chú trọng vào sự đảm bảo về mặt tài chính. Do đề cao tính đảm bảo và chịu ảnh hưởng từ chủ nghĩa thực dụng, Thế hệ muốn có thu nhập ổn định và tránh nợ nần bằng mọi giá.

Những sinh viên tốt nghiệp đầu tiên thuộc Thế hệ Z tham gia lực lượng lao động vào năm 2019. Họ đã tạo tiền lệ cho những nhóm tuổi sau cùng thế hệ về cách bước vào thế giới việc làm.

Báo cáo gần đây do ThoughtExchange thực hiện - Gen Z At Work (Thế hệ Z ở nơi công sở) - đưa ra một số kỳ vọng chính của Thế hệ Z về nơi làm việc:

• 96% nhân viên Thế hệ Z cho biết họ muốn cảm thấy được xem trọng, được hòa nhập và được hỗ trợ trong công việc

• 80% mong muốn có được công việc tạo điều kiện cho họ khám phá và phát triển bộ kỹ năng mới, thay vì chỉ tập trung vào một kỹ năng

• 79% hi vọng quản lý quan tâm đến quá trình họ phát triển về mặt cá nhân nhiều như khi họ phát triển về mặt nghề nghiệp

• 53% cho biết họ cân nhắc phúc lợi tại nơi làm việc khi tìm kiếm vai trò mới - trung bình, người lao động thuộc Thế hệ Z sẽ sẵn sàng nhận lương ít hơn 19% nếu được đáp ứng các nhu cầu khác không liên quan đến lương

• Riêng 39% mong đợi được linh hoạt làm việc từ xa, còn 71% trong số những người làm việc theo hình thức từ xa hoặc kết hợp cho biết họ sẽ không quay lại hoàn toàn nơi làm việc ngoài đời

• Lực lượng lao động Thế hệ Z có kỳ vọng cao về ESG (môi trường, xã hội và quản trị) tại nơi làm việc. Số liệu về lý do Thế hệ Z nghỉ việc như sau: 73% nếu công ty đó hoạt động kinh doanh theo cách không có đạo đức, 68% nếu công ty đó hoạt động kinh doanh theo cách không bền vững, 62% nếu có sự khác biệt về mặt xã hội và 58% nếu có sự khác biệt về mặt chính trị

Đây là những gì bạn cần lưu ý khi quản lý Gen Z tại nơi làm việc.

• Tập trung vào sự đa dạng và hòa nhập

  Theo khảo sát của EY, 63% nhân viên thuộc Thế hệ Z tin rằng mình cần làm việc với những người có trình độ học vấn và cấp độ kỹ năng khác nhau, còn 83% lại cho rằng yếu tố quan trọng nhất để xây dựng đội ngũ chính là có các thành viên đến từ nhiều nền văn hóa khác nhau.

  Nếu lực lượng lao động của bạn thiếu đa dạng, có lẽ đã đến lúc bạn phải suy nghĩ lại về quy trình tuyển dụng. Hãy làm việc sát sao với đội ngũ nhân sự để xây dựng quy trình tuyển dụng thật công bằng và cởi mở cho người lao động đến từ mọi hoàn cảnh. Nhờ sức mạnh của Workplace, bạn có vô số cách làm để góp phần xây dựng thêm nhiều cộng đồng và quan hệ kết nối trong đội ngũ hiện có.

• Khuyến khích giao tiếp

  Mặc dù thông thạo công nghệ giao tiếp kỹ thuật số, lực lượng lao động Thế hệ Z rất xem trọng hoạt động tương tác xã hội, với 51% ưu tiên giao tiếp ngoài đời thực. Khi bạn khuyến khích mọi người tương tác theo cách này, Thế hệ Z sẽ gắn bó lâu dài tại nơi làm việc, qua đó tạo ra văn hóa thúc đẩy nhân viên cộng tác và giao tiếp theo nhóm.

  Bạn có thể dễ dàng đạt được điều này bằng cách chọn cuộc gọi video thay vì cuộc gọi thoại, thiết lập các cuộc họp nhóm và các hoạt động xã hội thường xuyên, đồng thời khuyến khích các nhà quản lý thường xuyên kiểm tra, phản hồi và đánh giá về hiệu suất của họ.

• Cho phép họ tự chủ và sở hữu

  Nhân viên Thế hệ Z không muốn làm mãi một công việc - họ rất hay nhảy việc. Do đó, việc mang đến cho lực lượng lao động Thế hệ Z nhiều cơ hội để học hỏi và phát triển bên ngoài chức vụ hiện tại của họ là điều rất quan trọng.

  Các nhà quản lý nên tận dụng tố chất độc lập và động lực của Thế hệ Z bằng cách giao cho họ những trách nhiệm bên ngoài và cho họ cơ hội để chia sẻ ý tưởng. Cung cấp cho họ các công cụ để nghiên cứu độc lập và nuôi dưỡng sở thích của họ nhằm khuyến khích họ phát triển cá nhân và nghề nghiệp.

• Mang lại tính linh hoạt

  Thế hệ Z bước vào thế giới công sở, nơi đã chấp nhận rộng rãi cách thức làm việc từ xa và kết hợp. Chính vì vậy, tính linh hoạt tại nơi làm việc đã trở thành một kỳ vọng của nhân viên Thế hệ Z.

  Với hơn một phần ba sinh viên tốt nghiệp Thế hệ Z tìm kiếm cụ thể các hợp đồng làm việc linh hoạt, các công ty nên cố gắng mạng lại sự linh hoạt cao nhất có thể cho người lao động.

• Xây dựng văn hóa công ty tích cực

  Khi ranh giới giữa công và tư ngày càng trở nên mờ nhạt hơn bao giờ hết, nhân viên Thế hệ Z kỳ vọng công việc cũng tích cực như đời tư của mình. Nhân viên Thế hệ Z muốn cảm thấy được coi trọng tại nơi làm việc và mong muốn có kết nối với đồng nghiệp và người quản lý để cảm thấy thoải mái nhất có thể.

  Xây dựng văn hóa công ty tích cực là chìa khóa để thúc đẩy Thế hệ Z tại nơi làm việc. Bạn có thể đạt được điều này bằng cách kết hợp giao tiếp tốt, kinh doanh minh bạch và thấu hiểu kỳ vọng của họ về quá trình phát triển chức vụ, mức lương và quyền lợi.

• Mang lại sự ổn định tài chính và đặc quyền chăm sóc sức khỏe

  Nhờ kiến thức về tài chính, Thế hệ Z mong muốn có sự an toàn và muốn biết lương và đặc quyền của họ có thấp hơn tiêu chuẩn hay không. Đến nỗi mà 70% nhân viên Thế hệ Z cho biết tiền lương là động lực hàng đầu của họ. Nhân viên Thế hệ Z cũng có nhiều khả năng coi trọng các đặc quyền như bảo hiểm y tế và quyền lợi về sức khỏe hơn các đặc quyền như bữa ăn miễn phí.

  Hãy cho nhân viên Thế hệ Z mức lương cạnh tranh với các đặc quyền phù hợp với nhu cầu của họ. Các công ty nên sẵn sàng đàm phán và giới thiệu hoặc trao đổi quyền lợi để đáp ứng những kỳ vọng ngày càng thay đổi của lực lượng lao động.

• Cách xây dựng văn hóa làm việc tích cực
• Nâng cao kỹ năng làm việc tương lai cho nhân viên của bạn
• Tại sao đa dạng và hòa nhập lại quan trọng?